1. Ngày 11-2: Sao Kim, sao Mộc trùng tụ
Những người dậy sớm sẽ có cơ hội bắt gặp 2 trong số các hành tinh sáng nhất
trên bầu trời nằm rất gần nhau vào lúc bình minh: sao Kim và sao Mộc. Hiện
tượng này gọi là trùng tụ, khi 2 hành tinh ở rất gần nhau trên bầu trời.
Khi nhìn bằng mắt thường, chúng sẽ hiện lên như 2 ngôi sao rất sáng trên trời.
Nếu dùng kính viễn vọng thông thường, ta có thể thấy cùng lúc 2 hành tinh này.
Thêm vào đó, nếu nhìn về phía trên bên phải của cặp đôi, ta còn có thể thấy
được sao Thổ.
Để có thể chiêm ngưỡng hiện tượng này, chúng ta cần chọn thời gian thích hợp,
lý tưởng nhất là 20-30 phút trước khi Mặt trời nhú lên khỏi đường chân trời.
Bộ đôi hành tinh sẽ nằm gần Mặt trời, vì thế ta sẽ quan sát chúng được một lúc
trước khi ánh bình minh lấn át tầm nhìn.
2. Ngày 9, 10-3: Hội tụ 4 thiên thể
Một cảnh tượng lý thú sẽ xuất hiện trên toàn cầu khi có 4 thiên thể cùng
xuất hiện trên nền trời ở rất gần nhau. Sao Thủy, sao Mộc và sao Thổ sẽ gần
như nằm thẳng hàng, trong khi đó Mặt trăng lưỡi liềm sẽ nằm cạnh bộ ba này.
Mỗi hành tinh sẽ là một chấm sáng trên trời, sáng nhất là sao Mộc. Ta có thể
quan sát bằng mắt thường. Khi nhìn bằng ống nhòm, người yêu thiên văn có thể
thấy được 4 mặt trăng lớn của sao Mộc, còn khi nhìn bằng kính thiên văn, ta
còn thấy được vành đai của sao Thổ.
Bởi vị trí tương đối của Trái đất so với sao Thủy và Mặt trời, chỉ có một
phần của sao Thủy phát sáng. Vào ngày này, sao Thủy sẽ trông như một Mặt
trăng khuyết phiên bản "mini" khi nhìn qua kính thiên văn.
3. Ngày 26-5: "Trăng máu"
Khu vực Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng hiện
tượng "trăng máu" bởi nguyệt thực toàn phần. Nguyệt thực toàn phần xảy ra
khi Mặt trời, Trái đất và Mặt trăng thẳng hàng sao cho bóng của Trái đất che
phủ hoàn toàn bề mặt Mặt trăng.
|
Trăng máu 2021 |
Trong khi diễn ra pha toàn phần, ánh sáng Mặt trời khi chiếu qua khí quyển
của Trái đất sẽ bị bẻ cong (khúc xạ) và để lại ánh sáng màu đỏ lên bề mặt
Mặt trăng. Vì vậy vào lúc này, "chị Hằng" sẽ chuyển từ màu xám sẫm sang màu
cam đỏ nên hiện tượng này còn được gọi là "trăng máu".
Đặc biệt, lần nguyệt thực toàn phần này trùng hợp với lúc Mặt trăng ở gần
Trái đất nhất, thường gọi là hiện tượng "siêu trăng". Vì thế Mặt trăng sẽ to
và sáng hơn thông thường.
4. Ngày 10-6: "Vòng lửa" trên trời
Các quốc gia ở phía Bắc của thế giới như Canada và Nga có thể thấy nhật thực
hình khuyên, hiện lên giống như một "vòng lửa" trên bầu trời bình minh. Nhật
thực hình khuyên xảy ra khi Mặt trăng, Mặt trời và Trái đất nằm thẳng hàng
nhưng ở một khoảng cách tỉ lệ khiến Mặt trăng hiện lên không đủ to để che
khuất Mặt trời.
|
Vòng Lửa trên trời 2021 |
Trong khi đó, một phần lớn các nước châu Á, châu Âu và Bắc Mỹ có thể quan
sát hiện tượng nhật thực một phần khi Mặt trăng chỉ che khuất một phần của
Mặt trời.
5. Ngày 12-7: Sao Kim, sao Hỏa trùng tụ
Sau hoàng hôn, 2 hành tinh sẽ trông như "chạm nhau" trên bầu trời, cùng với
Mặt trăng khuyết bên cạnh. Hiện tượng này có thể quan sát bằng mắt thường và
sẽ xem được cùng lúc khi nhìn qua kính viễn vọng.
Sao Kim sẽ rất sáng và không thể nhầm lẫn được, ta thường gọi là "sao Hôm",
còn sao Hỏa sẽ nhạt hơn nên lúc đầu ánh sáng sao Kim có thể lấn át sao Hỏa.
Tuy nhiên, sau một hồi, mắt sẽ điều tiết để ta cùng thấy được cả 2 bằng mắt
thường.
6. Ngày 12, 13-8: Mưa sao băng Perseid
Giữa tháng 8 hằng năm, Trái đất sẽ đi qua một "đám mây" mảnh vỡ từ sao chổi
Swift-Tuttle và gây ra hiện tượng mưa sao băng Perseid. Mưa sao băng sẽ đạt
đỉnh vào ngày 12 và 13-8-2021.
|
Mưa sao băng Perseid 2021 |
Năm nay, cơn mưa sao băng Perseid rất hứa hẹn bởi thời điểm đạt đỉnh trùng
vào lúc trời không trăng. Nơi quan sát tốt nhất là địa điểm không bị ô nhiễm
ánh sáng và bầu trời quang đãng, ít mây.
7. Ngày 18-8: Sao Hỏa, sao Thủy trùng tụ
Đợt trùng tụ này khá kề cận hoàng hôn, vì vậy tầm nhìn tốt nhất là đường
chân trời phía tây rõ ràng không bị che khuất. Sao Thủy sẽ sáng hơn sao Hỏa
nhờ Mặt trời chiếu sáng.
Nếu nhìn được qua kính viễn vọng, cả 2 hành tinh sẽ nằm rất gần nhau đến mức
có thể xem với độ phóng lớn để thấy chi tiết đặc điểm bề mặt của
chúng.
8.Ngày 8-10: Mưa sao băng Draconid
Một cơn mưa sao băng khác đáng chú ý trong năm sẽ đạt đỉnh vào ngày 8-10-2021:
mưa sao băng Draconid. Dự báo thời điểm thích hợp nhất để ngắm là từ lúc chập
tối đến nửa đêm.
9. Ngày 19-11: Nguyệt thực một phần
Tuy là nguyệt thực một phần nhưng thực chất đến 95% Mặt trăng sẽ bị bóng tối
của Trái đất che phủ. Vì thế ở pha cực đại, Mặt trăng có thể hiện ra như
nguyệt thực toàn phần trong một khoảng thời gian ngắn, với màu cam hoặc đỏ.
|
Nguyệt thực một phần năm 2021 |
10. Ngày 4-12: Nhật thực toàn phần
Một sự kiện hiếm hoi chính là nhật thực toàn phần được quan sát tại Nam Cực
vào cuối 2021. Trong khi đó, các quốc gia ở phía Nam bán cầu như Chile,
Argentina, Nam Phi và Úc sẽ quan sát được nhật thực một phần.